می دانیم که منظور از لامپ های کم مصرف لامپ هایی است که مصرف انرژی بهینه ای داشته باشند. لامپ ال ای دی به عنوان یکی از دسته های لامپ کم مصرف شناخته می شوند. در واقع لامپ های ال ای دی را می توان از کم مصرف ترین لامپ های دنیا دانست! اما بسیاری به اشتباه هنگامی که صحبت از لامپ های کم مصرف می شود در ذهنشان شکل یک لامپ فلورسنت اسپیرال ( فنری شکل) نقش می بندد. علت این اشتباه رایج را می توان در تبلیغات مربوط به جایگزینی لامپ های فلورسنت به جای لامپ های رشته ای که دولت در دهه های گذشته در تلویزیون ملی اجرا میکرد جستجو کرد. در آن دوران نامی که برای لامپ فلورسنت در تلوزیون برگزیده شده بود لامپ کم مصرف بود و همین باعث شد که اشتباهات رایج بعد از آن در مورد عبارت لامپ های کم مصرف را شاهد باشیم.
ال ای دی چیست؟
ل ای دی از کنارهم گذاشتن ابتدای سه کلمه انگلیسی ساخته شده است که به زبان فارسی ساده ترجمه آنها دیود + نور + افشان می شود. ال ای دی یک نوعی از قطعه الکترونیکی نیمه رسانا به نام دیود است. دیود ها در صنایع و مدارهای مختلف کاربردهای زیادی داشته اند و از انواع آن ها برای انواع کارهای مختلف استفاده شده است. در مورد بحث و بررسی ما یعنی ال ای دی ها یا همان دیود های نورافشان نقش این قطعه در مدار الکتریکی تبدیل جریان به نور است. این توانایی از سال های بسیار دور در دیودها موجود بود اما به دلیل این که دیودی که بتواند اختلاف پتانسیل را به نور آبی تبدیل کند وجود نداشت، استفاده تجاری از آن توسعه نیافته بود. دلیل عدم توسعه و استفاده تجاری هم این بود که برای تولید نور سفید حتما به رنگ آبی به عنوان یکی از رنگ های اصلی نیاز است. به زبان بسیار ساده باید بگوییم که فیزیکدانان به تازگی ( تقریبا 20 سال پیش!) توانسته اند دیودی را کشف کنند که نور آبی تولید کند و در واقع به تازگی توانسته اند ال ای دی آبی رنگ را تولید کنند. اما بعد اختراع ال ای دی آبی رنگ دریچه ورود این قطعه به بازار روشنایی و نورپردازی گشوده شد و در دهه اخیر شاهد استفاده روافزون آن هستیم.
اس ام دی چیست؟
با توسعه و پیشرفت دانش قطعات الکترونیکی روز به روز کوچک و کوچک تر شدند. در بیانی ساده و در نهایت برای بهتر و آسان شدن طراحی مدارهای الکترونیکی دو استاندارد برای قطعات طراحی شد. دسته اول که قطعات درشت تر بودند را قطعات دیپ نامیدند و قطعات ریزتر را قطعات اس ام دی نام گذاشتند.
در عمل تولید قطعات اس ام دی هزینه ای بسیار بسیار کمتر از قطعات دیپ دارد . بسیار بدیهی است که تولید کنندگان قطعه علاقه مند به تولید ال ای دیِ اس ام دی و تولید کنندگان لامپ علاقه مند به تولید لامپ به وسیله ال ای دی هایِ اس ام دی باشند. متقابلا هزینه نهایی خرید برای مصرف کننده نیز با استفاده از ال ای دی های اس ام دی کاهش می یابد .
از نظر مصرف برق هر قطعه ال ای دی اس ام دی معمولا نسبت قطعات دیپ مشابه مصرف کمتری دارد اما این برای مصرف کننده نمی تواند معیار و ملاک تصمیم باشد. چرا که در نهایت مجموع توان ال ای دی ها، توان نامی لامپ را می سازد و تفاوتی ندارد که این توان نامی از جمع این چه اعدادی درست شده باشد. یک لامپ 20 وات با هر نوع ال ای دی که تولید شده باشد مقدار انرژی ای که مصرف می کند با هر لامپ 20 وات دیگری برابر است. از نظر نور دهی نیز نمی توان به صورت ویژه به کیفیت یا شدت نور بالاتر اس ام دی ها نسبت به سایر انواع ال ای دی اشاره کرد. اما نکته ای که وجود دارد این است که به دلیل مونتاژ ساده تر ال ای دی های اس ام دی و قیمت بسیار پایین‌تر معمولا تولید انواع مختلف لامپ با استفاده از آن ها ساده تر بوده و آینده صنعت لامپ در اختیار آنها خواهد بود.